Image created for free using the Wordcloud Generator on Monekeylearn.

Happy Independence Day fellow Albanians (and friends).

This is a different kind of post – in the sense that it is not just my opinions. Although to be transparent, it is still based on my interpretations of varying opinions.

Earlier this month, I polled my fellow Instagram friends on what it means “to be Albanian” to them.

The poll was anonymous – of course, and very simple. I asked a few demographic questions; age group, gender identity, and location (diaspora or not). These questions were followed by an open-form question; “What does it mean to you “to be Albanian” to you?”

I kept the poll simple because I did not want to influence people’s answers – but again, to be very transparent, I did have an agenda with this post. I’ll get to that at the end.

I got 22 responses – thank you!! – which varied from very positive to overly negative. The word cloud you see at the beginning of the post was generated from the text that was submitted. As you can see, there were some repeated themes; culture, language and, tradition being three of the most common ones.

So what was my agenda? And why am I posting on identity today, on this most joyous of days?

As always, I like to inspire debate, not malicious debate, but conversation. It is how we make progress after all. But in addition, as an archaeologist, I have been thinking a lot about identity in the past, which has in turn caused me to think a lot about it in the present. “Identity” is notoriously difficult to define, past or present. How do you determine someone’s identity in prehistory? Do you look at their clothing? Or what remains of it – usually pins, buttons, and other inorganic materials. Their burial – flexed, extended created, fancy tomb? The origin of their grave goods – exotic Baltic amber anyone? Now we have aDNA, but does DNA = identity? It’s not all that simple. What if the lines of evidence don’t add up? What if someone is “non-local” based on their DNA signature, but wearing local clothing, buried in a local style? This happens quite often in the record.

Language came up many times as an important marker of identity in my poll. I don’t disagree, it definitely plays a role. But I am writing this post right now in English. Am I “English?” Whatever that may mean. I have Canadian citizenship, am I more Canadian than I am Albanian? If someone asks me what I am, I am more likely to say Albanian than Canadian. I was born in Albania. I speak Albanian.  I eat Albanian food. My culture is Albanian – but my passport is Canadian. Complicated, isn’t it?

Many people who responded to my form commented on this. Other members of the diaspora have faced similar internal conflicts. Not entirely Albanian anymore, but still not entirely “local” to wherever they are. Foreigners in their new country, are sometimes associated with negative connotations. I’m sure you’ve seen the news coverage of Suella Braverman’s discriminatory comments regarding Albanian asylum seekers at the house of commons earlier this month.

“If Labour were in charge they would be allowing all the Albanian criminals to come to this country, they would be allowing all the small boats to come to the UK, they would open our borders and totally undermine the trust of the British people in controlling our sovereignty.”

The ironies in this statement are many. Braverman is the daughter of immigrants herself. And the British, with their colonial empire, fearing strangers arriving on boats and threatening their sovereignty, I’m sorry I can’t help but find this comical. But maybe this is a post for another time. Back to the concept of Albanian identity, righto?

As an anthropologist, I understand the importance of the concept. How it can bring people together and how it can pit them against each other.  Braverman’s comments above provide a good example of how a group’s identity can be villainized. The point I want to make here is that identity, like any other socially created, is agreed upon and contested. Often based on opposition; I am this because I am not that. I am For example; Albanian because I am not Italian. Sometimes (oftentimes) they can value-laden; Albanian immigrants are criminals because they all work for the coke mafic. Right, Suella?

But what is for sure – in my humble opinion – is there is no one way to define identity. And by relation, no one prescribed way to belong to a group, culture, or identity. Ah – there it is, her agenda! She wants us all to be friends, hold hands and sing Xhamadani Via Via.

While that would be fun – no.

I would like for us, especially the younger population, to broaden our understanding of what it means to be Albanian. To challenge it, to expand it. As think as we make our way in our new countries and back home, it is important to realize that we are both similar and different. But these differences shouldn’t pit us against each other (and other people for that matter). My experience as a member of the diaspora is not the same as an Albanian living in Northern Macedonia, Montenegro, Kosove or Albania. It’s not even the same as another member of the diaspora living elsewhere, in Germany for example.  And this came out in the responses I got from my Instagram friends. However brief, every single person that responded had a different life story – and perspective. They held different identities (genders, citizenship) and came from different age groups. Yet they also all identified as Albanian.

Holding an Albanian identity does not preclude us from holding many others. One is not more or less Albanian because they speak the langue or not, because they are from Albania or not, or because they hold progressive thoughts (gasp) which are not traditionally “Albanian.” A good example of this in our culture is pushback towards queer rights because they go against the traditional Albanian family. But family, my friends, like identity, is what you make it.

As our tiny nation turns 110 years old and we forge our way into democracy and better days (hopefully) it is worthwhile reflecting, I think, on what it means to be Albanian, and broadening up what is traditionally a narrow definition of acceptable Albanian identity and society.

Yes, there are typos.

Peace, love and liberty.

SHQIPE ——————————————————–

Mbi identitetin shqiptar në shekullin e 21.

Gëzuar Ditën e Pavarësisë shqipes (dhe miq tan).

Ky është një lloj tjetër postimi – në kuptimin që nuk janë vetëm opinionet e mia. Edhe pse për të qenë transparent, ajo bazohet ende në interpretimet e mia të opinioneve të ndryshme.

Në fillim të këtij muaji, anketova shokët e mi në Instagram se çfarë do të thotë “të jesh shqiptar” për ta.

Formulari ishte anonim – sigurisht, dhe shumë i thjeshtë. Bëra disa pyetje demografike; grupmosha, identiteti gjinor dhe vendndodhja (diasporë ose jo). Këto pyetje u pasuan nga një pyetje në formë të hapur; “Çfarë do të thotë për ty “të jesh shqiptar”?

Unë e mbajta formularin të thjeshtë sepse nuk doja të ndikoja në përgjigjet e njerëzve – por përsëri, për të qenë shumë transparent, kisha një axhendë me këtë postim. Do të arrij tek kjo në fund.

Kam marrë 22 përgjigje – faleminderit!! – të cilat varionin nga shumë pozitive në tepër negative. Fjala re që shihni në fillim të postimit u krijua nga teksti që u dërgua. Siç mund ta shihni, kishte disa tema të përsëritura; kultura, gjuha dhe tradita janë tre nga më të zakonshmet.

Pra, c’far eshte axhenda ime? Dhe pse po postoj mbi identitetin sot, në këtë ditë më të gëzueshme?

Si gjithmonë, më pëlqen të frymëzoj debat, jo debat keqdashës, por bisedë. Kjo është mënyra se si ne përparojmë në fund të fundit. Por përveç kësaj, si arkeologe, kam menduar shumë për identitetin në të kaluarën, gjë që më ka bërë të mendoj shumë për të në të tashmen. “Identiteti” është jashtëzakonisht i vështirë për t’u përcaktuar, në të kaluarën apo të tashmen. Si e përcaktoni identitetin e dikujt në parahistori? I shikoni veshjet e tyre? Ose çfarë mbetet prej tij – zakonisht kunjat, butonat dhe materialet e tjera inorganike. Varrimi i tyre – varr i përkulur, i zgjeruar i krijuar, i zbukuruar? Origjina e sendeve të tyre të varreve – qelibar ekzotik baltik dikush? Tani kemi  aDNA, por a është aDNA-ja identitet? Nuk është gjithçka kaq e thjeshtë. Po nëse linjat e provave nuk mblidhen? Po sikur dikush të jetë “jo vendas” bazuar në nënshkrimin e ADN-së, por të veshur me veshje lokale, të varrosur në një stil lokal? Kjo ndodh mjaft shpesh në procesverbal.

Gjuha doli shumë herë si një shënues i rëndësishëm identiteti në sondazhin tim. Nuk jam dakord, sigurisht që luan një rol. Por unë po e shkruaj këtë postim tani në anglisht. A jam unë “anglez?” Çfarëdo që të thotë kjo. Unë kam nënshtetësi kanadeze, a jam më shumë kanadez se shqiptar? Nëse dikush më pyet se çfarë jam, kam më shumë gjasa të them shqip sesa kanadez. Unë kam lindur në Shqipëri. Unë flas shqip. Unë ha ushqim shqiptar. Kultura ime është shqiptare – por pasaporta ime është kanadeze. E komplikuar, apo jo?

Shumë njerëz që iu përgjigjën formularit tim e komentuan këtë. Anëtarë të tjerë të diasporës që janë përballur me konflikte të ngjashme të brendshme. Jo më tërësisht shqiptare, por ende jo tërësisht “lokale” kudo që janë. I huaj në vendin e tyre të ri, ndonjëherë i lidhur me konotacione negative. Jam i sigurt që e keni parë mbulimin e lajmeve të komenteve diskriminuese të Suella Braverman në lidhje me azilkërkuesit shqiptarë në shtëpinë e përbashkët në fillim të këtij muaji.

“Nëse laburistët do të ishin në krye, ata do të lejonin të gjithë kriminelët shqiptarë të vinin në këtë vend, do të lejonin të gjitha varkat e vogla të vinin në Britaninë e Madhe, do të hapnin kufijtë tanë dhe do të minonin totalisht besimin e popullit britanik në kontrollin. sovranitetin tonë.”

Ironitë në këtë deklaratë janë të shumta. Braverman është vetë vajza e emigrantëve. Dhe britanikët, me perandorinë e tyre koloniale, duke pasur frikë nga të huajt që vijnë me varka dhe kërcënojnë sovranitetin e tyre, më vjen keq që nuk mund të mos e gjej këtë komike. Por ndoshta ky është një postim për një herë tjetër. Kthehu tek koncepti i identitetit shqiptar, apo jo?

Si antropolog, e kuptoj rëndësinë e konceptit. Si mund t’i bashkojë njerëzit dhe si mund t’i vërë ata kundër njëri-tjetrit. Komentet e Braverman më sipër ofrojnë një shembull të mirë se si identiteti i një grupi mund të keqtrajtohet. Pika që dua të them këtu është se identiteti, si çdo tjetër i krijuar shoqërisht, është dakord dhe kontestohet. Shpesh i bazuar në kundërshtim; Unë jam ky sepse nuk jam ai. Unë jam Për shembull; Shqiptar sepse nuk jam italian. Ndonjëherë (shpesh) ato mund të ngarkohen me vlerë; Emigrantët shqiptarë janë kriminelë sepse të gjithë punojnë për mafien e koksit. A po jo, Suella?

Por ajo që është e sigurt – sipas mendimit tim modest – është se nuk ka asnjë mënyrë për të përcaktuar identitetin. Dhe sipas lidhjes, askush nuk ka përshkruar mënyrën për t’i përkitur një grupi, kulture ose identiteti. Ah – ja ku është, axhenda e saj! Ajo dëshiron që ne të gjithë të jemi miq, të mbajmë duart se bashku edhe të këndojmë Xhamadani Via Via.

Ndërsa kjo do të ishte shume fun – jo.

Do të dëshiroja që ne, veçanërisht popullata e re, të zgjerojmë të kuptuarit tonë se çfarë do të thotë të jesh shqiptar. Për ta sfiduar, për ta zgjeruar. Ndërsa mendojmë ndërsa bëjmë rrugën tonë në vendet tona të reja dhe në shtëpi, është e rëndësishme të kuptojmë se jemi të dy të ngjashëm dhe të ndryshëm. Por këto dallime nuk duhet të na vënë përballë njëri-tjetrit (dhe njerëzit e tjerë për këtë çështje). Përvoja ime si pjesëtar i diasporës nuk është e njëjtë me një shqiptar që jeton në Maqedoninë e Veriut, Mal të Zi, Kosovë apo Shqipëri. Nuk është as e njëjtë me një tjetër anëtar të diasporës që jeton diku tjetër, për shembull në Gjermani. Dhe kjo doli në përgjigjet që mora nga miqtë e mi në Instagram. Sado i shkurtër, çdo person i vetëm që u përgjigj kishte një histori të ndryshme jete – dhe perspektivë. Ata mbanin identitete të ndryshme (gjini, shtetësi) dhe vinin nga grupmosha të ndryshme. Megjithatë, të gjithë u identifikuan si shqiptarë.

Mbajtja e një identiteti shqiptar nuk na pengon të mbajmë shumë të tjerë. Askush nuk është pak a shumë shqiptar sepse flasin ose jo gjuhën, sepse janë nga Shqipëria ose jo, ose sepse mbajnë mendime përparimtare (gasp!) që tradicionalisht nuk janë “shqiptare”. Një shembull i mirë i kësaj në kulturën tonë është shtytja ndaj të drejtave queer sepse ato shkojnë kundër familjes tradicionale shqiptare. Por familja, miqtë e mi, si identiteti, është ajo që ju krijoni.

Po, e di qe ka gabime shtypi.

Paqe, dashuri dhe liri.